ไอซีวงจรเข้ารหัส

1  ไอซีเบอร์ 74148  (8-Line to 3-Line Binary Priority Encoder)
ไอซีเบอร์ 74148 เป็นไอซีเข้ารหัสที่เปลี่ยนรหัสจากอินพุต 8 ตัว ให้เป็นรหัสไบนารี 3 บิต ชนิดกระตุ้นที่ลอจิก “0”  การจัดขาแสดงในรูปที่ 1 และตารางความจริงที่1

รูปที่ 1โครงสร้างการจัดขาของไอซีเบอร์ 74148

ตารางที่ 1 ตารางความจริงของไอซีเบอร์ 74148

อินพุต

เอาต์พุต

EI	0	1	2	3	4	5	6	7	A2	A1	A0	GS	EO
1	X	X	X	X	X	X	X	X	1	1	1	1	1
0	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	0
0	X	X	X	X	X	X	X	0	0	0	0	0	1
0	X	X	X	X	X	X	0	1	0	0	1	0	1
0	X	X	X	X	X	0	1	1	0	1	0	0	1
0	X	X	X	X	0	1	1	1	0	1	1	0	1
0	X	X	X	0	1	1	1	1	1	0	0	0	1
0	X	X	0	1	1	1	1	1	1	0	1	0	1
0	X	0	1	1	1	1	1	1	1	1	0	0	1
0	0	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	0	1

2  ไอซีเบอร์ 74147 (10-Line Decimal to 4-Line BCD Priority Encoder)
ไอซีเบอร์ 74147  เป็นไอซีเข้ารหัสที่เปลี่ยนรหัสจากการกดคีย์สวิตช์อินพุต 9 ตัว ให้เป็นรหัสบีซีดี ขนาด 4 บิต แสดงการจัดขาในรูปที่ 2  และส่วนตารางความจริงแสดงในตารางที่ 2

รูปที่ 2 โครงสร้างการจัดขาของไอซีเบอร์ 74147

ตารางที่ 2ตารางความจริงของไอซี 74147

 

อินพุต

เอาต์พุต

0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	D	C	B	A
0	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1
0	X	X	X	X	X	X	X	0	0	0	0	0	0
0	X	X	X	X	X	X	0	1	1	0	0	1	0
0	X	X	X	X	X	0	1	1	1	0	1	0	0
0	X	X	X	X	0	1	1	1	1	0	1	1	0
0	X	X	X	0	1	1	1	1	1	1	0	0	0
0	X	X	0	1	1	1	1	1	1	1	0	1	0
0	X	0	1	1	1	1	1	1	1	1	1	0	0
0	0	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	0

วงจรถอดรหัส (Decoder)
วงจรถอดรหัส คือ วงจรที่ทำหน้าที่เปลี่ยนสัญญาณลอจิกไปเป็นอีกรหัสหนึ่ง เช่นเปลี่ยนจากสัญญาณบีซีดี 8421 ให้เป็นรหัสที่ใช้ในการแสดงผลเป็นตัวเลขที่ LED 7 Segment  หรือเปลี่ยนจากสัญญาณเลขฐานสองให้เป็นเลขฐานสิบ เป็นต้น แสดงบล็อกไดอะแกรมของวงจรถอดรหัส ดังรูปที่ 3

รูปที่3  บล็อกไดอะแกรมของวงจรถอดรหัส

ตัวอย่างที่ 13.2 จงออกแบบวงจรถอดรหัส  เพื่อเปลี่ยนรหัสไบนารี 2 บิต ให้ได้เลขฐานสิบตามบล็อกไดอะแกรมรูปที่ 4
กำหนดให้ เอาต์พุตเป็นชนิดทำงานที่ลอจิก “1”

รูปที่ 4 บล็อกไดอะแกรมของตัวอย่างที่  13.2

จากบล็อกไดอะแกรมของวงจรถอดรหัส สามารถนำมาเขียนตารางความจริงได้ดังตารางที่ 13.5 
ตารางที่ 13.5  ตารางความจริงของวงจรถอดรหัสไบนารี 2 บิต เป็นเลขฐานสิบ
 
เขียนสมการจากตารางความจริง ได้ดังนี้

                                                                            W     =   

                                                                            X      =  

                                                                            Y      = 

                                                                            Z       = 

จากสมการของ W , X , Y และ Z เขียนวงจรได้ดังรูปที่ 13.10

รูปที่ 5 วงจรถอดรหัสไบนารี 2 บิต เป็นเลขฐานสิบ

 ไอซีวงจรถอดรหัส
           1  ไอซีเบอร์ 74139 (Dual 2-Line to 4-Line Decoder/Demultiplexer)
ไอซีเบอร์ 74139  เป็นไอซีที่ใช้ในการถอดรหัสเลขไบนารีขนาด 2 บิต ให้เป็นรหัสขนาด    4 บิตที่เอาต์พุต มีจำนวน 2 ชุด ในไอซี 1 ตัว โดยเอาต์พุตที่ได้เป็นเอาต์พุตชนิดทำงานที่ลอจิก “0” และมี ขาอีนา-เบิลควบคุมการทำงานของวงจร แสดงการจัดขาดังรูปที่ 13.11 แสดงตารางความจริงดัง ตารางที่ 13.6 และโครงสร้างภายในดังรูปที่ 13.12

รูปที่ 6 การจัดขาของไอซีเบอร์ 74139

ตารางที่ 6ตารางความจริงของไอซีเบอร์ 74139

 

รูปที่ 7โครงสร้างภายในของไอซีเบอร์ 74139

                 2   ไอซีเบอร์ 74138 (3-Line to 8-Line Decoder)
ไอซีเบอร์ 74138   เป็นไอซีที่ใช้ในการถอดรหัสเลขไบนารีขนาด 3 บิต ให้เป็นรหัสขนาด 8  บิตที่เอาต์พุต แสดงการจัดขาดังรูปที่ 13.13  แสดงตารางความจริงดังตารางที่ 13.7 และโครงสร้างภายใน ดังรูปที่ 13.14

รูปที่ 8 การจัดขาของไอซีเบอร์ 74138

ตารางที่ 8  ตารางความจริงของไอซีเบอร์ 74138

 

รูปที่ 9  แสดงโครงสร้างภายในของไอซีเบอร์ 74138

                 3  ไอซีเบอร์ 7442 BCD-to-Decimal Decoder (4-Line-to-10-Line)
ไอซีเบอร์ 7442 เป็นไอซีที่ใช้ในการถอดรหัสจากรหัสบีซีดี 8421 ให้เป็นรหัสเลขฐานสิบ โดยมีอินพุต 4 บิต เอาต์พุต 10 เอาต์พุต เป็นเอาต์พุตที่ทำงานที่ลอจิก “0” แสดงการจัดขาในรูปที่ 13.15  และตารางความจริงในตารางที่ 13.8

รูปที่ 10 การจัดขาของไอซีเบอร์ 7442

ตารางที่ 10  ตารางความจริงของไอซีเบอร์ 7442

 
 
             4   ไอซีเบอร์ 7447/7448  (BCD-to-Seven Segment Decoder/Driver)
ไอซีเบอร์ 7447/7448  เป็นไอซีที่ทำหน้าที่แปลงรหัสบีซีดี 8421 ที่อินพุตให้เป็นรหัสที่ใช้แสดงผลเป็นตัวเลขที่ LED 7 Segment   ชนิดแอโนดร่วม ใช้ไอซีเบอร์ 7447 และถ้าเป็นชนิดแคโถดร่วม ก็ใช้เบอร์ 7448 แสดงการจัดขาของไอซี 7447 และ 7448 แสดงดังรูปที่ 13.16

รูปที่ 11 การจัดขาของไอซีเบอร์ 7447 และ 7448

(ก)

   (ข)

รูปที่  12    การต่อไอซีถอดรหัสเข้ากับไดโอดเปล่งแสงเจ็ดส่วน

           (ก)  ไอซีเบอร์ 7447

            (ข)  ไอซีเบอร์ 7448

          
            ภาคแสดงผล
ภาคแสดงผลเป็นตัวแสดงผลการทำงานที่เอาต์พุต ส่วนใหญ่เป็นไดโอดเปล่งแสงแบบเจ็ดส่วน (LED 7 Segment)  ซึ่งมีรูปร่างภายนอกดังรูปที่ 13.18

รูปที่ 13 แสดงรูปร่างภายนอกของตัวแสดงผลแบบไดโอดเปล่งแสงแบบเจ็ดส่วน

ตัวแสดงผลแบบไดโอดเปล่งแสงแบบเจ็ดส่วนแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ
                                               1. แบบแคโถดร่วม (Common Cathode)
                                               2. แบบแอโนดร่วม (Common Anode)
มีโครงสร้างภายในดังรูปที่ 13

(ก)

(ข)

รูปที่ 13  แสดงโครงสร้างภายในของไดโอดเปล่งแสงแบบเจ็ดส่วน

        (ก) แบบแคโถดร่วม

        (ข) แบบแอโนดร่วม